انتشار مثنوی نیکلسن با افزوده‌های دکتر حسن لاهوتی

دکتر حسن لاهوتی اواخر سال گذشته در آمریکا درگذشت و پیکرش را به خراسان انتقال دادند, اگر چه وصیتش برای دفن او در کنار قبر فردوسی بزرگ میسر نشد, اما از او آثاری به جای ماند که نامش را در عرصه مولوی شناسی و مثنوی‌پژوهی ماندگار کرده است. ترجمه درخشان او از کتاب ارزشمند “مولانا,شرق، غرب دیروز و امروز” پروفسور فرانکلین لوییس استاد نامدار و ادیب و عرفان‌شناس نامی از جمله این آثار بود که حاصل همکاری‌ها و هماهنگی‌های او با آقای دکتر لوئییس برای برگردان فارسی این کتاب بوده است.

اکنون اما بعد از گذشت بیش از یک سال از درگذشت دکتر حسن لاهوتی اثر ارزشمند او که نوعی تالیف ترجمه باید آن را به شمار آورد به بازار کتاب عرضه شده است.

شرح نیکلسن مصحح معروف مثنوی معنوی بر کتاب مثنوی در دهه هفتاد با ترجمه دکتر لاهوتی از سوی انتشارات علمی و فرهنگی در شش جلد منتشر شد اما کتاب تازه که دفتر اول تا چهارم آن از سوی انتشارات میراث مکتوب در هیاتی پاکیزه و شکیل وارد بازار نشر شده است مزایایی دارد که آن را از اثر و تصحیح نیکلسن مجزا می کند.

نیکلسون بعدها در پاره‌ای از تصحیحات خود تجدیدنظر کرد و نسخه‌بدل‌ها و قرائت‌های مختلف نسخ خطی مثنوی قرن هفتم از جمله نسخة قونیه را نیز انتشار داد که همگی آنها در چاپ حاضر اعمال شده است، به نحوی که می‌توان این چاپ را آخرین تصحیح نیکلسون از مثنوی خواند، و آن را صحیح ‌ترین متن مثنوی دانست که بر اساس کهن‌ترین نسخ خطی به شیوه علمی انتقادی تصحیح شده و در دسترس پژوهندگان قرار گرفته است.

هر چند تصحیح نیکلسون از مثنوی بارها و بارها در ایران به چاپ رسیده است، اما همه این چاپ ها کاستی های فراوان پرشمار دارد.

مرحوم استاد حسن لاهوتی، در تلاشی چندین ساله، ضمن ارایه چاپی بی غلط از مثنوی تصحیح نیکلسون، مواردی افزون بر دیگر چاپ ها فراهم آورده اند از آن جمله:

-اعمال اصلاحات نیکلسون در متن مثنوی که پس از چاپ اصلی انجام شده بود.

– برگردان فارسی مقدمه های سه گانه و پاورقی های نیکلسون بر مثنوی.

-افزودن نکات مهم مندرج در شرح مثنوی نیکلسون به پاورقی های کتاب.

– درج قرائات مختلفی که نیکلسون در شرح خود به آنها اشاره کرده، در ذیل صفحات.

در هر حال آنهایی که به دنبال یک شرح مختصر و مفید و البته متنی منقح از اصل مثنوی هستند می توانند این کتاب را تهیه کنند.