برگزاری نمایشگاه آثار منیر فرمانفرماییان در نیویورک

برای نخستین بار نمایشگاهی از آثار منیر شاهرودی فرمانفرماییان در موزه ای در آمریکا با عنوان “امکان بی نهایت” به نمایش در آمده است.
این نمایشگاه از ۱۳ مارس 2015 شروع شده و  تا سوم ژوئن، ادامه خواهد داشت. نمایشگاه یادشده را موزه گوگنهایم نیویورک میزبانی کرده که در آن آثار آینه کاری و طراحی این هنرمند مقیم ایرانی  به نمایش در آمده است.

به گزارش سایت احساسات فرهنگی، سایت فارسی بی بی سی در گزارشی از این نمایشگاه آن را  نمایانگر بدنه غنی آثار فرمانفرمایان و همچنین بخشی از چشم انداز میان فرهنگی در تولیدات هنری او دانست.

این نمایشگاه شامل آثار گچ و آینه او و مجسمه های آینه کاری در ابعاد بزرگند. افزون بر آن آثار روی کاغذ نیز نقش اساسی در تمرکز این هنرمند برای خلق مجمسه ها و آثار گرافیکی در بیش از ۴ دهه داشته است. اکثر آنها از دهه ۷۰ در معرض دید عموم قرار نگرفته.

بن مایه این آثار از تجربیات تصویری و فضایی هنرمند نشأت گرفته. آثاری که با زیبایی شناسی سنتی معماری اسلامی و تزیینات آمیخته شده.

او در بیشتر آثارش از رنگ های سبز و آبی استفاده می کند. ترکیب بندی شیشه و آینه او از هنر سنتی ایرانی نشات می گیرد. استفاده از اشکال هندسی برای او «امکان بی نهایت» را فراهم آورده.

“امکان بی نهایت” آثار آینه کاری و طراحی فرمانفرمایان بین سالهای ۱۹۷۴ تا ۲۰۱۴ توسط موزه هنرهای معاصر پرتقال سازماندهی شد.

او از اولین هنرمندانی است که برای تحصیل به خارج از ایران رفت. با شروع جنگ جهانی دوم و آتش جنگ در اروپا به نیویورک رفت.
خانم فرمانفرمایان در مدت اقامت خود در نیویورک از سال ۱۹۴۵ تا ۱۹۷۵ با هنرمندانی چون میلتون آوری (Milton Avery)، بارنت نیومن (Barnett Newman)، لویز نویلسون (Louise Nevelson) و بعد ها اندی وارهول آشنا شد و سپس به ایران بازگشت.
او از کودکی به دلیل کار پدرش با نقوش فرش آشنا بود. در برخورد با مکتب سقاخانه، سبک هنری که در آن زمان در ایران متداول بود، تکنیک نقاشی ویژه خویش یعنی نقاشی پشت شیشه خود را گسترش داد و نمایشگاه های متعددی از آثار او در اروپا و آمریکا برپا شد. آثار او نمودار یکی از مستحکم ترین و مدرن ترین فرم های هنری دوران خود است.

انقلاب ۵۷ ایران نقطه آغازین اقامت ۲۶ ساله او در نیویورک را رقم زد.در این مدت فرمانفرمایان تمرکز خود را بر روی طراحی، کولاژ و طراحی فرش و پارچه قرار داد. در سال ۲۰۰۴ با بازگشت دوباره به ایران استودیوی خویش را گشود و بر روی آثاری که در دهه ۷۰ ارائه داده بود، متمرکز شد. او اکنون به دلیل لرزش دست قادر به برش آیینه ها و شیشه ها نیست و افراد دیگری با او همکاری می کنند. در آثار او میان بری بین هنر مدرن غربی و نقوش اسلامی – ایرانی به دلیل استفاده از فرم و مواد دیده می شود.

در ادامه پایگاه گوگنهایم به نکاتی در این آثار پرداخته که برای مخاطب غربی بیش از دیگر عناصر کار‌ها جذاب‌اند: وابستگی تام و تمام این آثار به سنت‌های رایج در هنرهای ترئینی و معماری ایرانی، حضور پررنگ نقوش هندسی ایرانی و اسلامی و درونمایه عرفانی آن‌ها که باعث شده کارهای فرمانفرمائیان از قید زمان و مکان آزاد باشند. دقیقا همین ویژگی‌ها باعث شده تا موزه‌ای در حد و اعتبار گوگنهایم، زمانی در حد ۴ ماه را برای نمایش آثار فرمانفرمائیان اختصاص دهد و به‌پیروی از سنت همیشگی خود در حمایت از آثار هنری بی‌مرز و انتزاعی، این هنرمند را بزرگ بدارد.

البته گام اولیه آغاز راه نمایشگاه “بی‌کران امکان…” از مدت‌ها پیش در ابوظبی و در دفتر موزه گوگنهایم در این شهر، به‌همت کارول ویل برداشته شد که در ادامه، این کار به‌دست سوزان کا‌تر رسید و با نمایشگاه‌گردانی او “بی‌کران امکان…” در ابتدای راهش سر از “موزه هنرهای معاصر سررالوز” پرتغال درآورد. این مجموعه سراسر پاییز سال ۲۰۱۴ را در “موزه هنرهای معاصر سررالوز” پورتو سپری کرد و سپس در ادامه به نیویورک رسید. برنامه نمایش این مجموعه از روز جمعه ۲۲ اسفند سال جاری در موزه گوگنهایم نیویورک آغاز شده و تا ۱۳ خردادماه سال آینده در این مکان ادامه خواهد داشت.

در میان آثار این نمایشگاه شماری از نخستین نقوش برجسته کار دست این هنرمند بر روی گچ، چوب و آینه نیز قرار داشته و درکنار این‌ها، آینه‌کاری‌های بزرگ و کارهای روی کاغذ و بوم حاصل بیش از نیم قرن فعالیت هنری او نیز به نیویورک رفته‌اند. به این مجموعه پرشمار می‌توان دو لنگه در شیشه‌ای بزرگی که فرمانفرمائیان در دهه ۸۰ برای خانه‌ای در نیویورک ساخته و تعدادی از آثار قدیمی انتزاعی او را نیز اضافه کرد. البته تمامی این آثار درکنار یکدیگر قرار است روند شکل گیری ذهنیت و اندیشه تجسمی فرمانفرمائیان را نشان دهند و آنچنان که سوزان کار‌تر هم در کاتالوگ نمایشگاه نوشته: “با تماشای این کار‌ها می‌توانیم روح انتزاعی آثار هنری اسلامی و دگرگونی آن را در بدنه آثار یک هنرمند امروزی ببینیم.”