احتمال خطر ابتلاء به اوتيسم در فرزند دوم ؟

SensesCultural: اوتیسم يا درخودماندگی جزو اختلال رشدی طیف اوتیسم است که در اوایل دوره کودکی  قبل از 3 سالگی ظاهر می شود. علايم اوتيسم در بين كودكان به صورت متفاوتي ظاهر مي‌شود كه در برقراری ارتباط كودك با ديگران  تاثیر می‌گذارد.

 اختلال  اتيسم در كودكان به گونه‌ای است كه مغز نتواند در زمينه رفتارهاي اجتماعي و مهارت‌هاي ارتباطي به درستي عمل كند .در نتيجه افراد مبتلا به اتيسم  در زمينه ارتباط كلامي و غيركلامي، رفتارهاي اجتماعي، فعاليت‌هاي روزمره مانند بازي و تعامل با ديگران دچار مشكل مي‌شوند.چنین اختلالی که اين روزها زياد درباره آن شنيده‌ايد و يا ديده‌ايد. اختلالي كه متاسفانه ميزان ابتلا به ان در سراسر دنيا در كمين كودكان است و هنوز نیز دلايل ابتلاء كودكان به اختلال ناشناخته. آمار و ميزان بروز آن در كشورهاي خاورميانه چون ايران، به رقمي در خور توجه رسيده است و از هر تقريبا ٦٨ -٨٠ كودك متولد شده ١ كودك مبتلا به اتيسم به دنيا مي‌آيد. چنانکه اخیرا یکی از مدیران رده بالای پلیس ایران از وجود ۲۰۰ هزار کودک اوتیسمی در ایران خبر داده است.

اين آمار در كشور ايالات متحده آمريكا به رقمي از هر ٦٨ كودك ١ كودك مبتلا به اتيسم  رسیده است که نسبت بالایی است. ارقام اگر چه براي مخاطبان و خوانندگانی كه با اتيسم آشنايي چنداني ندارند تعجب برانگيز است و از چرايي و علت بروز آن پرسش و جو مي‌كنند ، اين آمار براي والديني كه فرزند اولشان مبتلا به اتيسم است بيش از پيش نگران كننده و منجر به اضطراب آنها مي‌شود. اينكه آيا مي‌توانند فرزند سالم دومي داشته باشند و يا دقيق‌تر بگويم آيا مي‌توانند بدون نگراني از ابتلا به اتيسم در فرزند دوم باردار شوند؟ احتمال ابتلا فرزند دوم به اتيسم چقدر است؟ از اين قبيل سوالات كه حتي طرح آن منجر به استرس والدين مي‌شود و بسیاری از آنها منتظر شنيدن پاسخ دقيق و قانع كننده از سوي روانپزشك و يا روانشناس هستند.

نيل ريچ پژوهشگر و استاد اپيدميولوژي و آمار زيستي دانشگاه سانفرانسيسكو كاليفرنيا در زمينه تحقيق انجام شده درباره ميزان احتمال ابتلاء فرزند دوم به اتيسم اشاره می‌کند: محققان تحقيقاتي را بر روي خانواده‌هايي كه داراي فرزند اول اتيسم هستند در طي سالهاي ١٩٩٠ تا ٢٠٠٣ انجام دادند. در سالهاي اول تولد فرزند دوم هيچ مشكلي در كودكان مشاهده نمي‌شد اما در برخي از كودكان به مرور برخي از علايم اتيسم مشاهده شد. در واقع ميزان عدم تمايل مادراني كه فرزند اول اتيسم داشتند، ٣٣ درصد كمتر از مادراني است كه فرزند اتيسم نداشتند. گروهي از مادران كه فرزند اول اتيسم داشتند بعد متولد شدن فرزند دوم از تزريق واكسن‌هاي كودكان اجتناب مي‌كردند و معتقد بودند كه واكسن در بروز اتيسم موثر است.  نتايج پژوهش كه در مجله روانپزشكي جاما شماره ١٨ منتشر شده است نشان داد كه احتمال ابتلاء فرزند دوم به اتيسم ٨/٧ درصد است. و به منظور جلوگیري از ابتلاء به اختلال اتيسم در فرزند دوم مراجعه به مشاور و يا روانپزشك موثر است چرا كه متخصصين عوامل احتمالي موثر در ابتلاء به اتيسم را بررسي مي‌كنند. برخي از اين عوامل شامل: سن بالاي پدر و مادر، سابقه اختلالات ژنتيكي، مصرف داروهاي ضد افسردگي، داشتن فرزند مبتلا به اتيسم و …

از آنجايي كه ميزان ابتلاء فرزند دوم به اتيسم جزو دغدغه‌هاي والدين كودكان مبتلا به اتيسم است و محققين نيز در پي يافتن چرايي آن هستند تحقيقات زيادي در اين زمينه در حال انجام است از جمله اين تحقيقات، تحقيقات محققين در دانشگاه يوسي ديويس كاليفرنيا است كه در تحقيقات خود به نتايج مهمي دست يافتند. اين تحقيق بر روي ٦٦٤ كودك در ايالت متحده آمريكا و كانادا كه حداقل يك خواهر و يا برادر مبتلا به اتيسم داشته‌اند، و خطر ابتلاء به اختلال اتيسم در فرزند دوم به ميزان قابل توجهي بالاتر از تحقيق قبلي رسيده است چيزي در حدود ١٨/٧ درصد به اين معني كه فرزند دوم به دليل وجود فرزند اول مبتلا به اتيسم ٣ تا ١٠ درصد شانس براي ابتلا به اختلال اتيسم خواهد داشت. و خطر ابتلا فرزند دوم به اختلال اتيسم ٣٧ درصد است.

دكتر سلي ازونف استاد و پژوهشگر موسسه مايند دانشگاه يوسي ديويس در اين باره گفته است: احتمال و خطر ابتلاء فرزند يا فرزندان بعدي به اتيسم در حد متوسط است و والدين بهتر است اين رقم را براي بارداري در نظر بگيرند. دكتر ازونف همچنين اشاره كرد كه اين احتمال از ١٨/٧ درصد تا ٣٧ درصد متغيير است و تحت تاثير عوامل خانوادگي چون سن مادر و پدر، بيماري‌ها، سوابق ژنتيكي، وجود اختلالات روحي، مصرف داروهاو … مي‌باشد.

نتايج تحقيقات انجام شده بر روي ٦٦٤  كودك كمتر از ١٨ ماه كه خواهر و يا برادر بزرگتر مبتلا به اتيسم داشتند، نشان داد كه اولين علايم اتيسم در اوايل سنين دو سالگي  نشان داده شد و تشخيص قطعي در سنين ٤-٥ سالگي بوده است. با توجه به شواهد يافت شده محققين احتمال ابتلاء فرزند دوم به اختلال اتيسم را ١ كودك مبتلا به اتيسم از هر ٥ -٤ نفر كودك متولد شده مي‌دانند.

اگر چه اين رقم قابل توجه است و منجر به نگراني والدين مي‌شود اما مراجعه به روانپزشك و روانشناس و افزايش آگاهي از ميزان نگراني والدين داراي كودك اتيسم  مي‌كاهد و تصميم گيري براي بارداري دوم را با استرس كمتري توام خواهد كرد.

ماریا فروزان

روانشناس

تذکر: هر گونه برداشت و نقل از این مطلب باید با اجازه مکتوب از بنیاد SensesCultural باشد و نقل بخش یا متن کامل این مطلب در هر شکل آن(‌اینترنتی، چاپی و …) ممنوع و حق پی‌گرد قانونی برای بنیاد محفوظ است.