چرا كودكان اتيسم مشكلات رفتاري دارند؟

رفتارهايي از اين قبيل ناشي از شيوه برخورد والدين و اطرافيان نيست، چرا كه بخش اعظم اين نوع رفتارها جزو علايم اختلال اتيسم هستند، علايمي كه با تحريكات محيطي در محيط خانه، مدرسه و اجتماع شديدتر مي‌شوند. متاسفانه تغييرات رفتاري كودكان اتيسم گاهي اوقات به ميزان زيادي شدت مي‌يابد و موجب نگراني و استرس بسياري در والدين مي‌شود.

كودكان اتيسم  معمولا با برخي از مشكلات ارتباطي درگير هستند از جمله:

 برقراري ارتباط با ديگران(استفاده از زبان)

درك و فهم محتواي گفتاري كه به آنها گفته مي‌شود(درك زبان)

درك غيركلامي ارتباطات مانند حالات چهره و زبان بدن

از آنجايي كه كودكان اتيسم به دليل مشكلات ارتباطي فوق قادر به برقراري ارتباط با محيط و اطرافيانشان نيستند دچار اضطراب و سرخوردگي مي‌شوند. در نتيجه به راحتي دچار خشم و پرخاشگري مي‌شوند و بخش اعظم مشكلات آنها به دليل عدم توانايي آنها در بيان خواسته‌هايشان است و منجر به چالش رفتاري در آنها مي‌شود.

مشكلات ارتباطي مي‌تواند در چگونگي مقابله كودك اتيسم با موقعيت‌هاي اجتماعي‌اش تاثير بگذارد. بر اساس تحقيقات ويتاكر(٢٠٠١) ميزان بالاي استرس و اضظراب در كودكان اتيسم راه براي برقراري ارتباط با افراد ديگر را برايشان دشوار و در برخي از موارد به حداقل ارتباط مي‌رساند.

بسياري از كودكان به ويژه در سنين مدرسه مي‌توانند براي خودشان برنامه‌ريزي كنند. در ساعات زنگ تفريح بازي و تفريح و شيطنت‌هاي كودكانه شان را داشته باشند اما در مورد كودكان اتيسم شرايط متفاوت است. كودكان اتيسم در مدرسه در مواقع زنگ تفريح، شلوغ بودن و سر و صدا مي‌تواند منجر به بروز تغييرات رفتاري در آنها شود مانند حركاتي چون بال بال زدن و جيغ كشيدن.

نكته بسيار مهم اين كه كودكان اتيسم زمان را براحتي درك نمي‌كنند به عنوان مثال اگر كلاس درس آنها طولاني شود قادر به نشستن و ادامه كلاس نيستند و يا اگر در مطب دكتر منتظر نوبت بنشينند، اين مسئله مي‌تواند موجب پريشاني رفتار در آنها شود و به نوعي زمان و تاخير و انتظار را درك نمي‌كنند.

پردازش و فرآيندهاي حسي در كودكان ميتلا به اتيسم متفاوت است. برخي از كودكان نسبت به طعم، بو، رنگ، مزه حساس هستند و برخي ديگر نه. همچنين نسبت به درك و تحريك پذيري نيز ميزان تحمل متفاوتي را تجربه مي‌كنند. به عنوان مثال براي برخي از كودكان اتيسم صداي بوق ماشين، موبايل آزار دهنده است و موجب تحريك رفتاري در آنها مي‌شود. براي برخي ديگر حتي صداي موتور يخچال و صداي چكه اب مي‌تواند آزار دهنده باشد. مشكلات فرآيندهاي حسي و محيط سرشار از استرس مي‌تواند موجب بروز برخي از رفتارهاي تكراري مانند دست زدن، نخ ريسي.

برخي از كودكان اتيسم دچار تشنج، تحريك‌پذيري، گيجي و مشكلات گوارشي درناك هستند كه منجر به عدم تحمل و بروز برخي رفتارهايي چون اشفتگي و بي قراري و لجبازي مي شود كه نوع ان در مقايسه با كودكان عادي متفاوت است. به اين معني كه كودكان اتيسم بي قراري و لجبازي و … به مدت بيشتري ادامه دارد و در برخي از مواقع در تمام روز كودك دچار تنش و استرس حاصل از تحريك هاي محيطي است. به ويژه در كودكان مبتلا به صرع و مشكلات گوارشي اين حالت شديدتر است.

متاسفانه كودكان اتيسم در مدرسه بيشتر در معرض آزار واذيت توسط كودكان ديگر هستند. به عنوان مثال در صورت آزارديدن قادر به بيان‌كردن نيستند اما منجر به تحريك و تغييرات رفتاري در آنها مي‌شود . كودك اتيسم قادر به بيان مشكلاتش در مدرسه نخواهد بود و سعي مي‌كند با تغييرات رفتاري مشكل و يا خواسته‌اش را بيان كند.

مریم جباری

روانشناس بالینی

تذکر: هر گونه برداشت و نقل از این مطلب باید با اجازه مکتوب از بنیاد SensesCultural باشد و نقل بخش یا متن کامل این مطلب در هر شکل آن(‌اینترنتی، چاپی و …) ممنوع و حق پی‌گرد قانونی برای بنیاد محفوظ است.