صرع و درمان آن در كودكان مبتلا به اتيسم

SensesCultural:ميلياردها سلول عصبي در مغز وجود دارند كه نورون‌هاي مغزي نام دارند و مسئوليت انتقال پيام‌هاي عصبي را در سلول‌هاي مغزي بر عهده دارند. در واقع انتقال پيام‌هاي عصبي در نورون‌ها از طريق ناقل‌هاي شيمايي در مغز انجام مي‌شوند. زماني كه حملات صرع در فرد رخ مي‌دهد بخش زيادي از پيام‌هاي عصبي به طور ناگهاني به مغز فرستاده مي‌شود كه آثار منفي بر روي مغز خواهد داشت.

در چنين مواقعي به دليل  افزايش انتقال پيام‌هاي عصبي به مغز، فرد يا بيمار تعادل خود را از دست داده و بر روي زمين مي‌افتد و گاهي اوقات بيمار  به علت انقباض عضلات در معرض خطر گاز گرفتن زبان است، اگر چه حالت انقباض در عضلات دست و پا نيز اتفاق مي‌افتد. برخي ديگر از علايم  صرع شامل سردرد و حالت گيجي و سرگيجه كه حداقل به مدت يك
تا چند روز بعد از حمله صرع ادامه دارد. در كشور ايران در حدود ٥-٦ ميليون نفر دچار تشنج هستند و در حدود ١٠ درصد مبتلا به صرع هستند. بر اساس نظر پزشكان يكي از عوامل ايجاد صرع نرسیدن خون‌ كافي به مغز است.

كودكاني كه مشكل صرع دارند علاوه بر مشكلات جسمي از نظر تحصيلي نيز دچار افت مي‌شوند. بيشترين گزارش‌هاي معلمان از افت تحصيلي و مشكلات ديكته و نوشتن دانش‌آموز است. حالت گيجي و سردرد تاثير منفي بر روي رفتار كودك مي‌گذارد به عنوان مثال دانش آموز تمركز كمتري به درس و كلاس دارد و به نقطه‌اي خيره مي‌شود.

خوشبختانه صرع قابل درمان و كنترل است. براي كنترل حملات صرع راهكارهايي وجود دارد كه فرد با انجام آنها مي‌تواند زندگي عادي خود را داشته باشد. به عنوان مثال انجام برخي از فعاليت‌هاي ورزشي سنگين بايد اجتناب كنند و يا در مورد افراد و بزرگسالان در صورت انجام پياده‌روي و يا كوهنوردي بهتر است با فرد ديگري همراه شوند تا در صورت وقوع صرع يا تشنج از بروز اتفاقات ناگهاني جلوگيري شود.  اگر چه ورزش و فعاليت‌هاي سبك منجر به كاهش ميزان تشنج مي‌شود.

نوع تغذيه در كاهش ميزان تشنج و صرع تاثير بسزايي دارد، خوردن ميو ه‌جات و سبزيجات، مواد پروتييني، لبنيات به طور جدي بايد در برنامه غذايي فرد مبتلا به صرع گنجانده شود.

نقش و حمايت جامعه در اطلاع رساني بيماري صرع:

بخش مهم اطلاع‌رساني از طريق رسانه‌ها،آموزش‌هاي گروهي در مراكز درماني و مدارس است که براي عموم افراد منجر به افزايش آگاهي و شناخت نسبت به اين مشكل مي‌شود. اين شناخت سبب می‌شود كه افراد با مشاهده فرد دچار تشنج و صرع، به او كمك كنند.  این نکته از آن جهت اهمیت دارد که فرد بيمار احساس تنهايي نمي‌كند. اين مسيله در مورد كودكان و دانش‌آموزان بسيار حائز اهميت است  چرا كه از نظر  روحي اين مشكل بر روي تحصيل كودك تاثير مي‌گذارد و كودك خود را تنها مي‌پندارد و گمان می‌کند در مواقع خطر کسی نیست که به داد او برسد.

در مورد كودكان مبتلا به اتيسم، صرع چندين برابر كودكان ديگر آنها را دچار مشكل می‌کند. چراكه اين كودكان علاوه بر صرع مشكلات مختلف گوارشي، رژيم‌هاي غذايي مانند رژيم غذايي بدون گلوتن، كاهش بهره هوشي، عقب ماندگي ذهني، اضطراب، بيش فعالي و … دارند که سبب می‌شود تا والدین آنها و خودشان از امنیت خاطر کمتری برخوردار باشند. همچنين برخي ديگر از مشكلات رفتاري مانند لجبازي، پرخاشگري، مشكلات تمركز، بي‌خوابي نیز درباره کودکان اوتیسمی وجود دارد که به آنها وضعیتی متفاوت با افراد عادی می‌بخشد.اگر چه برخي از درمان‌هاي دارويي براي كاهش علايم رفتاري فوق وجود دارند اما عوارض دارويي حاصل از مصرف آن مي‌تواند به خودي خود برخي از علايم را تشديد كند.

مریم جباری
روانشناس بالینی

تذکر: هر گونه برداشت و نقل از این مطلب باید با اجازه مکتوب از بنیاد SensesCultural باشد و نقل بخش یا متن کامل این مطلب در هر شکل آن(‌اینترنتی، چاپی و …) ممنوع و حق پی‌گرد قانونی برای بنیاد محفوظ است.