آيا ژن موجب تغييراتي در مغز كودكان اتيسم ميشود؟
این سنت طبیعت است که با پیشرفت و توسعه در هر امری سوالات و پرسشهای تازهای نیز در آن زمینه به اذهان نخبگان و حتی افرادی که به نوعی در آن زمینه خاص دارای تجربههای شخصی و گروهیاند راه یابد و بر ذهن و ضمیرها بنشیند.
در زمینه اوتیسم نیز این گونه است. اختلالی که در دو دهه گذشته بسیاری از دانشمندان و پزشکان و به خصوص روانپزشکان را با خود درگیر ساخته است و روز و هفته و ماهی نیست که از تجربه یا تحقیقی تازه در این زمینه اخبار و اطلاعاتی به بیرون درز نکند و پرسشهای تازهای مطرح نشود.
از جمله پرسشهایی که چند سالی است دانشمندان و محققان اختلال اوتیسم با آن دست به گریبانند همانا تمرکز بر ژن در فعالیتهای کودکان اوتیسم است. تمرکزی که سوال « آیا ژن تغییراتی در مغز کودکان اوتیسم را سبب میشود؟» را با خود به همراه دارد.
اين سوالي است كه محققان سالهاست در پي پاسخگويي به ان هستند .گزارشات و تحقيقات نشان مي دهد مغز كودكان مبتلا به اختلال اتيسم شامل تركيبي است از عوامل موثر ژن و محيط زيست كه در طول سه ماه دوم بارداري دچار تغييراتي ميشود.
محققين همچننين آلودگي محيط زيست و در معرضبودن زنان باردار در محيط آلوده را از جمله عوامل محيطي ميدانند كه در بروز اختلال اتيسم ميتواند نقش داشته باشد.
بر اساس گزارش مجله نيوانگلند محققان دريافتند كه مغز كودكان در طول سه ماه دوم بارداري دچار تغييراتي ميشود. محققين همچنين مغز ١١ كودك مبتلا به اتيسم و ١١ كودك نرمال را كالبد شكافي كردند. كودكانی که بين سنين ٥ تا ١٥ سال قرار داشتند. دانشمندان در كالبدشكافي بر روي ٢٥ ژن مسئول بر روي انواع خاص سلولهاي عصبي در لايه بيروني مغز متمركز شدند. نتايج نشان داد ژنها بر برخي از نرونها تاثير ميگذارند . به عنوان مثال ژنها بر روي برخي از نرونها كه مسئول ارتباطات و تفسير نشانههاي اجتماعياند تاثير ميگذارد كه با علائم اتيسم در ارتباط هستند.
علاوه بر اين دانشمندان در پي كالبد شكافي ، از بين مغز ١١ كودك اتيسم تنها در مغز يك كودك ژن نابهنجار را كشف كردند که نتايج آن ناشي از تجزيه و تحليل بخش كوچكي از قشر كورتكس مغز بوده است . محققين همچنين دريافتند تغييرات ژن به احتمال زياد قبل از تولد و در طول سه ماه دوم بارداري اتفاق ميافتد. اما چگونگي تعامل اين عوامل ژنتيكي و محيطي هنوز مشخص نشده است.
بنابر اين كه آيا مغز كودكان اتيسم دچار نقص ژنتيكي و سلولي است در نقطه ابهام قرار دارد.
با توجه به احتمال بروز اختلال اتيسم در سه ماه سوم بارداري، محققين پيشنهاد ميكنند رفتاردرماني در كودكان اتيسم بهتر است در سنين اوليه رشد ذهني و جسمي او آغاز شود.
این همان تجربهای است که رفتاردرمانان در آمریکا سخت به آن پایبندی نشان میدهند، چرا که باور دارند اگر کودکی دارای اوتیسم باشد آنها میتوانند با بهرهگیری از این کار مغز جوان خردسال مظنون به اوتیسم را با رفتاردرمانی و گفتاردرمانی و دیگر تکنیکهای مورد نیاز به سمت بهبود و بهتر شدند سوق دهند. این گونه کودک اوتیسمی فرصت بسیار مناسبی دارد که به وضعیت اوتیسمیهای حاد دچار نشود و حتی بتواند خود را در آینده مدیریت کند و به اجتماع پیوسته و زیست و زندگی طبیعی خویش را استمرار دهد.
در چنین وضعیتی اگر کودک دارای اختلال اوتیسم نباشد، تنها بخشی از انرژی یک تیم رفتاردرمان یا گفتاردرمان صرف شده است و هزینهای برای بخش بیمه یا خانوادهای که دارای کودک است،اما اگر آن کودک دارای اوتیسم باشد قطعا این شیوه مداوا میتواند بسیار به کار آید و فرد و خانوادهای را از بسیاری از نگرانیهایی که در آینده گریبانگیرشان خواهد شد، نجات دهد.
ماریا فروزان
روانشناس
تذکر: هر گونه برداشت و نقل از این مطلب باید با اجازه مکتوب از بنیاد SensesCultural باشد و نقل بخش یا متن کامل این مطلب در هر شکل آن(اینترنتی، چاپی و …) ممنوع و حق پیگرد قانونی برای بنیاد محفوظ است.
تاريخ: ۱۳۹۴/۰۷/۲۲
كليدواژهها: اوتیسم و ژن