senses Cultural: مهندس غزاله منتظم فقط مربی سوارکاری، مدرس دانشگاه و رئیس کمیتهی جانبازان و افراد دارای معلولیت فدراسیون سوارکاری نیست، او در عینحال متخصص کمک به همهی کودکان و افرادی است که به نوعی به واسطهی معلولیت، بیماری یا مشکل ذهنی، از ورزشکردن محرومند. به این ترتیب او هم در جرگهی کسانی قرار میگیرد که وقت و نیروی خود را بیدریغ صرف کمک به این افراد میکند تا دردی را علاوه بر فشار و ناراحتی و بیماری متحمل نشوند و در عوض زندگی آسانتر و بهتری را تجربه کنند. غزاله منتظم اما میتواند بیش از هر کس دیگری دربارهی تأثیر اسب و کمک این حیوان نجیب به بیماران مختلف و کودکان مبتلا به اوتیسم به ما کمک کند. در فرصتی که از طریق مؤسسهی شكرانه مودت جهاني فراهم شده بود تا جمعی از کودکان مبتلا به اوتیسم به کمک و یاری آقای هژبر با سوارکاری تجربهی کار با حیوان را پیدا کنند و از این طریق آرامش پیدا کنند، او با تسلط حاصل از سالها تجربه بر روند این تجربه نظارت داشت. به این بهانه با او گفتگو کردیم.
گزارش گردشی یک روزه: تجربه شیرین اسبسواری با کودکان اوتیستیک
*وظایف کمیتهی جانبازان و افراد دارای معلولیت فدراسیون سوارکاری چیست؟
از سال 88 – 1387 بود که به ذهنم رسید چرا در باشگاههای سوارکاری نمیتوانیم میزبان، افراد خاص باشیم. افراد خاص شامل افراد دارای معلولیت ذهنی یا حرکتی و حتی شامل افرادی با مشکلات ویژه مثل بیماران مبتلا به سرطان یا بیماران دیابتی میشود. از همان زمان پیگیری و مطالعه در این زمینه را شروع کردم. تا اینکه توانستم در سال 1390 برای نخسیتن بار پیشنهاد تشکیل کمیتهای با این عنوان را به فدراسیون سوارکاری بدهم. در تمام دنیا این کمیته تحت عنوان (Para-equestrian) شناخته میشود، ولی ما در ایران نام آن را کمیتهی جانبازان و افراد دارای معلولیت گذاشتیم. این کمیته فعالیتهایی را در دو حوزه سازماندهی میکند؛ یکی توانبخشی به کمک اسب است که به افراد دارای معلولیت، یا افراد دارای نیازهای خاص کمک میکند که بتوانند در زندگی مؤثرتر واقع شوند. به عنوان مثال ما با افرادی کار میکنیم که امکان راه رفتن ندارند، ولی ما از طریق تمرینات و تکنیکهایی به آنها کمک میکنیم تا عضلات و مفاصلشان را تقویت کنند و به این طریق آرامآرام یاد میگیرند که راه بروند. و یا گفتار که سیستم دهلیزی سوارکار بر روی اسب تحریک میشود و بچههایی که گفتار ندارند روی اسب آرامآرام گفتار آوا پیدا میکنند و پس از آوا به کلمه میرسند. اما در کنار توانبخشی به کمک اسب ما سیستم آموزش سوارکار حرفهای را هم داریم. یعنی سوارکارها را آموزش میدهیم تا به سطوح بالا در سوارکاری برسند و حتی در مسابقات بینالمللی هم شرکت کنند. مثل افراد دارای اختلالات ذهنی (بچههای اوتیستیک یا بچههای مبتلا به سندرم داؤن) که میتوانند در المپیک ویژه شرکت کنند و افراد دارای معلولیت حرکتی که میتوانند در پارادرساژ شرکت کنند که از سری مسابقات پاراالمپیک محسوب میشود. در کمیتهی جانبازان و افراد دارای معلولیت فدراسیون سوارکاری که من ریاستش را بر عهده دارم، ما داریم این دو هدف را در سراسر ایران ساماندهی میکنیم، یعنی حضور در مسابقات بینالمللی و البته رسیدن به مهمترین هدفمان، یعنی فراهم آوردن امکان لازم برای خانوادههای دارای مشکلات خاص.
آماری دارید که تعداد مربیانی که در این زمینه در سطح ایران آموزش میدهند، چند نفر هستند؟
از سال 1390، 56 مربی در سراسر ایران در حال آموزش هستند و امسال موفق به کارت رسمی مربیگری با درجهی 3 ملی خواهند شد. از دیگر اهداف ما برقراری ارتباط با سازمانهای رسمی جهان مثل فدراسیون جهانی در حوزهی پارادرساژ و یا سازمان پَد است که در حوزهی توانبخشی فعالیت میکند تا بتوانیم مربیانمان را ارتقا داده و از سطح ملی به سطح بینالمللی برسانیم. دیگر فعالیت ما مشاوره و سازماندهی باشگاه سوارکاری برای افراد دارای بیماری خاص است. به عنوان مثال باشگاهی در کشور هست که امکانات لازم را دارد، ولی دانش لارم را نه، ما مدرسمان را اعزام میکنیم، مدرس ما اسبها را حساسیتزدایی میکند، به مربیان آموزشهای لازم را میدهند که چگونه با این گروه از افراد کار کنند و آن فعالیت را در آن باشگاه خاص به راه میاندازیم. یا کلینیکها با ما تماس میگیرند و افرادی را برای توانبخشی به ما معرفی میکنند و ما نزدیکترین باشگاهها را به آنها معرفی میکنیم.
*در حال حاضر در سطح داخلی مسابقاتی برای افراد دارای معلولیت داریم؟
بله. ما دو سال قبل مسابقاتی را به شکل نمایشی برگزار کردیم. مهر ماه سال 1395 مسابقاتی را به شکل رقابتی برگزار کردیم که در این مسابقات هم افراد دارای معلولیت ذهنی حضور داشتند و هم افراد دارای معلولیت حرکتی. امسال هم استان آذربایجان شرقی، میزبان دومین دورهی مسابقات است.
*برای برگزاری این مسابقات استاندارهایی وجود دارد؟ این مسابقات تا چه حد مطابق استانداردهای جهانی برگزار میشود؟
بله. این مسابقات درجهبندی دارد. هدف نهایی ما رقابت ورزشی حرفهای نیست، بلکه هدف ما حضور این افراد و خانوادههای آنها ست. گروهبندیها به شکلی انجام میشود که همهی ورزشکاران ما قهرمان تلقی شوند و این همان هدفی است که در برای افراد دارای معلولیت ذهنی در المپیک ویژه هم پیگیری میشود.
*تا کنون با افراد مبتلا به اوتیسم هم کار کردهاید؟
خیلی زیاد. یک گروه بزرگ از مخاطبان ما افراد مبتلا به اوتیسم هستند. یکی از دلائلش ارتباط ویژه و خاص بچههای مبتلا به اوتیسم با حیوانات و به خصوص اسب است، در نتیجه ما میتوانیم به خوبی در روند بهبود و ارتباط اجتماعی و تربیتپذیری این بچهها کمک کنیم. ما افراد زیادی را داشتیم که مبتلا به اوتیسم هستند و الان به شکل حرفهای در باشگاهها کار میکنند.
گزارش تصویری از حضور مهندس غزاله منتظم در تور یکروزه سوارکاری کودکان دارای اختلال اوتیسم
*در مورد آمادهسازی باشگاههای سوارکاری برای افراد با مشکلات خاص صحبت کردید، این آمادهسازیها شامل چه کارهایی میشود؟ فقط به آموزش کارکنان محدود میشود؟
نه فقط. اول از همه باشگاه یک مکان عمومی است. پذیرش خانوادهی افراد دارای فرد مبتلا به معلولیت، حتی معلولیت اندک، متأسفانه در ایران خیلی کم است و علت آن فرهنگسازی اندک است. یعنی فرد دارای معلولیت با مشکلات فراوانی که خودش دارد و بیقراریهای احتمالی و مشکلاتی که برای خانوادهاش ایجاد میکند، ساعتها پشت در باشگاه به انتظار میماند. در نتیجه غیر از فرهنگسازی و آموزش به پرسنل ما باید در باشگاهها مناسبسازیهای محیطی هم انجام دهیم، مثلاً خطر برای افراد تا حد امکان کم شود. به عنوان مثال در مورد بچههای اوتیستیک ما معمولاً با اختلالات تعادلی مواجه هستیم، در نتیجه راهروهای منتهی به مانژ باید مسطح باشد تا خطری برای این کودکان ایجاد نشود، یا مثلاً حیواناتی مثل سگ در نزدیکی محل نباشد. خود اسبها هم باید با این محیط آشنا باشند و با مسائلی مثل بیقراری و گریهی بچهها کنار بیایند و به هم نریزند. این نوع کارها زمانبر هستند و باید به مرور، چه به لحاظ نرمافزار و چه به لحاظ سختافزار آمادهسازی شوند.
به این بانو تعظیم می کنم و دستشو می بوسم.
سلام خانم دکتر من افتخار این داشتم که از طریق رادیو ورزش با شما آشنا بشوم من سازنده ماشین آلات خاص وطراح ماشین آلات صنعتی هستم خوشحال می شوم بتونم در خصوص تحقق ایده ها وطرحای مربوط به جامعه معلونین به شما کمک کنم 09111345240