اختلال گوارشي از جمله مسائلی است که در كودكان مبتلا به اتيسم شايع است. برخي از كودكان در هضم و جذب گلوتن و كازئين مشكلاتي دارند. گلوتن در گندم و چاودار و كازئين در محصولات لبني يافت ميشود. باورهاي زيادي درباره علت اين مشكلات وجود دارد برخی از محققین معتقدند مصرف مواد غذايي حاوي گلوتن منجر به افزایش تجمع بيش از حد پروتئینها در کودکان اتیستیک شده و همين مسئله منجر به بروز مشكلات ارتباطي ميشود . برخی ديگر از محققان نیز بر اين باورند که تجمع پروتئين در مغز این کودکان تاثيراتي مانند كاهش تمركز، حالت گيجي و رخوت را ایجاد مي كند.كودك مبتلا به اتيسم مانند بسياري از كودكان ديگر بايد از غذاي تازه و مفيد استفاده كند تا بتواند از برخی از مشکلاتی که دامنگیر اوضاع جسمی او میشود جلوگیری کند.
میوهها و سبزیها منبع خوب ویتامینها، گوشت قرمز ، ماهي و تخم مرغ و مرغ از جمله غذاهایی هستند که قاعدتا باید در رژیم غذایی هر فردی از جمله کودکان اوتیسمی وجود داشته باشند تا سلامت جسمی آنها تضمین شود. اغلب كودكان اتيسمي دارای يبوست هستند بنابر اين مصرف آب هميشه توصيه ميشود. بسياري از افراد بدنشان به برخي از مواد غذايي واكنش منفي نشان ميدهد و بعد قطع آن غذا مشكلشان برطرف ميشود و دوباره بعد از مدتي آن غذا را مصرف ميكنند. در مورد كودكان اتيسمي هم اين مسئله صدق ميكند با اين تفاوت كه واكنشهاي منفي مواد غذايي خاص، علاوه بر تاثير بر روي دستگاه گوارش بر روي رفتارشان نيز تاثير ميگذارد. برخي از والدين با شدت و يا ضعف واكنشهاي رفتاري ناشي از مصرف مواد غذايي ان ماده غذايي را از رژيم غذايي كودك حذف ميكنند و به نظرشان این کار موثر نیز هست . در مقابل برخي ديگر براي مدتي حذف و مجددا آن را در سبد مصرف قرار میدهند. از جمله این ها همانا گلوتن است.
دكتر كنت پزشك بيمارستان كودكان نيشن وايد در گفتگو با سايت (autism speak ) در اين باره میگوید: بسياري از والدين كودكان اتيسم ،حذف گلوتن از رژيم غذايي كودكشان را عاملي براي بهبود علايم رفتاري ميدانند. این گروه از والدین حتي بدون مشورت با پزشك و تشخيص سلياك صرفا به دليل فرض و احتمال تاثير حذف گلوتن و كازئين در بهبود رفتار كودكشان، پروتئين و محصولات غلات را از رژيم غذايي حذف ميكنند. در حالي كه اين محصولات منابع اصلي پروتئين و ويتامينها و مواد معدني ضروري مانند ويتامين D ، كلسيم و روي است.
بنابر حدس و گمانهايي كه در اين رابطه وجود دارد محققان رژيم غذايي فاقد گلوتن را به عنوان مداخله درماني براي درمان كودكان اتيسم وارد كردهاند. تحقيقات زيادي در اين زمينه انجام شده است كه يكي از تحقيقاتي كه اخيرا در زمينه تاثير گلوتن بر روي درمان اتيسم انجام شده است ، تحقيق بويي و همكارانش (٢٠١٣) است كه هدف از انجام پژوهششان براي پاسخ به اين پرسش بوده است كه ايا رژيم غذايي فاقد گلوتن مي تواند به عنوان مداخله درماني در نظر گرفته شود. نتيجه اين مطالعه نشان داد كه رژيم غذايي فاقد گلوتن تاثيري بر روي اتيسم ندارد. اگر چه حساسيت به گلوتن در صورتي كه فرد مبتلا به سلياك باشد و سلیاک او درست تشخيص داده شود بر روي دستگاه گوارشي و عصبي تاثير ميگذارد و رعايت رژيم غذايي فاقد گلوتن يكي از راههاي بهبود و حذف علائم گوارشي در بيماري سلياك است. تشخيص بيماري سلياك از طريق سرولوژي و تست ژنتيكي به راحتي امکان پذیر است، اما بر اساس نتايج اين پژوهش و همچنین مطالعات قبلي محققان هنوز شواهد كافي براي تاثير رژيم غذايي فاقد گلوتن بر روي اختلال اتيسم در دسترس نيست.
با توجه به اينكه هنوز تاثير حذف گلوتن و پروتئين در بهبود اختلال اتيسم در حد فرض بوده و تاييد نشده است ، توصيه ميشود كه بر اساس حذف و يا اضافه كردن هر مواد غذايي به مدت دو هقته ليستي از رفتارهاي خاص كودك اتيسم كه رو به بهبود است را يادداشت كنيد.
به عنوان مثال رفتارهايي چون كاهش طغيان، خشم، بيش فعالي، مشكلات خواب و يا عدم تمايل به صحبت كردن و …. ان دسته رفتارهايي هستند كه بايد در فهرست يادداشت شود اين روش منجر ميشود كه با كمك متخصص تغذيه فرزندتان را از منابع انرژي ( پروتئين و ويتامين ها ) محروم نكنيد هم خود در آرامش به سر ببرید و هم آنکه فرزندتان را با انواع و اقسام میوهها و مواد مورد نیاز تغذیه کنید.
SENSES CULTURAL / Senses Academy of Health
Maryam Jabbari, Health Director, PSYD, PHD Candidate
M PO Box 660606, Sacramento, CA 95866
O 8880 Cal Center Drive, STE 400, Sacramento, CA 95826D