موسسات شرط بندی شانس فیلم “اسپات لایت” برای بردن جایزه بهترین فیلم در مراسم اسکار امسال را از فیلم “برخاسته از گور” بیشتر می دانستند.
“اسپات لایت” در شش رشته و فیلم “برخاسته از گور” در دوازده رشته نامزد دریافت جوایز اسکارشدند. اما اسپات لایت از اساس فیلمی در مورد بر هم زدن تعادل قواست.
موضوع اصلی فیلم کار روزنامه‌نگاری درخشانی است که در سال ۲۰۰۲ بنیان‌های کلیسای کاتولیک را به لرزه درآورد. چهار خبرنگار روزنامه بوستون گلوب که نام گروه تحقیقی آنها اسپات لایت بود، مطلب مستندی را در مورد سرپوش گذاشتن کلیسا بر آزار و سوء استفاده جنسی از کودکان توسط ۷۰ کشیش در منطقه بوستون تهیه و چاپ کردند.
انتشار این گزارش نه تنها باعث شد کاردینال بوستون استعفا دهد بلکه نقطه آغازی شد برای کشف سوء استفاده جنسی کشیشان کلیسای کاتولیک از کودکان در ۱۰۲ شهر دیگر آمریکا و ۱۰۵ مورد در نقاط دیگر جهان.
استنلی توچی که نقش وکیل مدافع خانواده‌های قربانیان را بازی می‌کند، در مورد فیلمنامه “اسپات لایت” می‌گوید:”داستان بی‌ادعا، سرراست و بی‌زرق وبرقی است. هیچ موضوع عاشقانه یا عنصر دیگری در فیلمنامه وجود ندارد که توجه را از موضوع اصلی فیلم که بازگویی تحقیقات روزنامه‌نگاری است، منحرف کند.”
تام مک کارتی کارگردان و بازیگر آمریکایی “اسپات لایت” را کارگردانی کرده و علاوه بر استنلی توچی تعداد دیگری از بازیگران سرشناس از جمله مایکل کیتون، ریچل مک آدامز و مارک روفالو نقش روزنامه‌نگاران گروه کاری اسپات لایت را بازی می‌کنند.
تام مک کارتی که برای “اسپات لایت” در رشته بهترین کارگردان و بهترین فیلمنامه اقتباسی نامزد دریافت اسکار شده، تایید می‌کند که تمرکز روی کار روزنامه‌نگاران به جای موضوع سوءاستفاده جنسی از کودکان تصمیم غیرمعمولی بود. ولی با اشاره به دستاورد موفقیت آمیز روزنامه‌نگاران می‌گوید:”افشای این ماجرا توسط چهار روزنامه‌نگار محلی واقعا خارق‌العاده بود. آنها یکی از پرقدرت‌ترین نهادهای جهان را به چالش کشیدند.”
s“این نکته که در نهایت توانستند این ماجرا را برملا کنند دستاورد بزرگی است. هر چند این رویدادها حدود ۱۵ سال پیش، کمی قبل از حملات یازده سپتامبر، رخ داد ولی ما فراموش می‌کنیم که جهان چقدر تغییر کرده است. آن سالها دوران ماقبل دیجیتال بود و بخش اعظم تحقیقات آنها با دقت و وسواس در زیرزمین کتابخانه‌ها و دادگاه‌ها و با زیر و رو کردن بریده جراید انجام شد.”
“این یک نمونه از روزنامه‌نگاری محلی بسیار قوی است که نتیجه آن ابتدا در خود آمریکا سراسری و بعد جهانی شد. و باید در نظر داشت که بودجه و منابع این نوع روزنامه‌نگاری به شدت کاهش یافته است.”
این تحقیقات در سال ۲۰۰۱ آغاز شد، زمانی که مارتی برون سردبیر جدید روزنامه بوستون گلوب به اعضای گروه کاری اسپات لایت دستور داد خبر متهم شدن یک کشیش به سوء استفاده جنسی از کودکان طی ۳۰ سال را که در یکی از ستون‌های روزنامه چاپ شده بود، دنبال کنند.
والتر رابینسون، سردبیر گروه اسپات لایت، همراه با مایکل رزندس و ساشا فایفر خبرنگاران این گروه تحقیقات را شروع کردند. طی یک سال آنها کشف کردند یک سیستم نهادینه شده برای مخفی نگاه‌داشتن کودک‌آزاری توسط تعداد زیادی از کشیشان وجود دارد.
در نتیجه تحقیقات و افشاگری آنها راه برای تحقیقات مشابهی در بیش از ۲۰۰ شهر مختلف در سراسر جهان هموار شد. با وجودی که بسیاری از بازیگران و دست‌اندرکاران این فیلم از جمله مارک روفالو، متولد خانواده کاتولیک هستند، استنلی توچی معتقد است این فیلم “حمله به مذهب کاتولیک و یا محکوم کردن آن نیست.”
او می افزاید: “در حقیقت کاملا برعکس این است. این فیلم محکوم کردن فساد، به خصوص فساد در اصول پایه‌ای مذهب کاتولیک است. محکوم کردن سوءاستفاده از قدرت و کسانی است که از بیگناهان واقعی جامعه سوء‌اسفتاده می‌کنند. کلیسای کاتولیک جنبه‌های مثبت فراوانی دارد و این افراد از آن سوء استفاده کرده‌اند. منظورم فقط کشیشان گناهکار نیست بلکه کسانی که این ماجراها را پنهان می‌کردند.”
پاپ فرانسیس رهبر فعلی کاتولیک‌های جهان در سال ۲۰۱۴ به خاطر سوء استفاده تاریخی که روحانیون کاتولیک مرتکب شده‌اند “تقاضای بخشش” کرد. استنلی توچی می‌گوید به نظر او پاپ فرانسیس”خارق‌العاده” است.
“حرف‌هایی که پاپ در مورد گرمایش زمین و یا فقر زده‌اس؛ سیاستمداران ما باید از او یاد بگیرند. در حالت مطلوب نقش کلیسا همین است که درمورد مسایل معاصر صحبت کند و نه اینکه در مسائل ایدئولوژیک غرق شود.”
هر چند فیلم “اسپات لایت” در مراسم گلدن گلوب جایزه‌ای دریافت نکرد اما موسسه شرط بندی ویلیام هیل آن را با ضریب ۴ به ۵ بالاترین شانس دریافت جایزه بهترین فیلم در اسکار امسال دانست و همین هم شد و این فیلم توانست جایزه بهترین فیلم سال که به نوعی معتبرترین جایزه اسکار به شمار می‌آید را نصیب کارگردان خود کند.
اما این فیلم برای شانه ساییدن به فیلم “همه مردان رییس جمهور” محصول ۱۹۷۶ که داستان آن کشف رسوایی واترگیت توسط روزنامه واشنگتن پست است، راه طولانی در پیش دارد.
مایکل کیتون، بازیگر شخصیت اصلی فیلم “بردمن” و این فیلم می‌گوید: “در حال حاضر به دلایل مختلف روزنامه‌نگاری تحقیقاتی کمتر شده و این فیلم مثال درخشانی است که نشان می‌دهد هر جامعه‌ای تا چه حد از رسانه‌های آزاد و فعال و روزنامه‌نگارانی که به خاطر ارزش‌های خود مشغول چنین کاری هستند، سود خواهد برد.”
تام مک کارتی نیز می‌گوید:”می‌دانیم که بسیاری از روزنامه‌ها شرایط دشواری دارند. بسیاری از روزنامه‌ها تعطیل شده‌اند. حتی بوستون گلوب هم امروزه در مقایسه با گذشته نصف شده است. به اعتقاد من فقط روزنامه‌نگاران قوی محلی می‌توانستند یک چنین ماجرایی را برملا کنند و این بار دیگر نشان می‌دهد که روزنامه‌نگاری در سطوح محلی چقدر ضروری است. جای تاسف و نگرانی است که خبر به عنوان خبر ارزش خود را از دست داده و به خبر با هدف سرگرمی بدل شده است.”
مارک روفالو که به خاطر ایفای نقش یکی از خبرنگاران در این فیلم در رشته بازیگر مرد نقش مکمل نامزد دریافت اسکار شده، معتقد است که در پوشش اخبار جنگ عراق در سال ۲۰۰۳ “آنچه که انتشار نیافت اوج ناتوانی رسانه‌های بین‌المللی بود. به نظرم پایان یک دوران از روزنامه‌نگاری بود. اما معتقدم که امروزه دارد خود را تصحیح می‌کند.”
روزنامه‌نگاران بوستون گلوب که فیلم براساس تحقیقات آنها ساخته شده است. بن بردلی جونیر، مایکل رزندس، ساشا فایفر و والتر رابینسون در حاشیه نمایش ویژه فیلم “اسپات لایت” در لس‌آنجلس“من اظهار تاسف روزنامه‌نگاران تحقیقاتی را می‌شنوم که از نبود بودجه و امکانات برای تحقیق در مورد هر موضوعی به مدت بیش از یک ماه شکایت دارند. ولی در عین حال امروزه وب‌سایت‌هایی مثل Vice و Truth Out به سمت گزارشگری تحقیقاتی دیجتیال جهت‌گیری کرده‌اند که بسیار سالم است.”
مایکل کیتون می‌گوید:”امیدوارم کسانی که می‌خواهند خبرنگار و روزنامه‌نگار بشوند فیلم اسپات لایت را تماشا کنند و معیارهای قدیمی این حرفه را با رسانه‌های جدید انطباق دهند. ما دقیقا نمی‌دانیم رسانه‌ها و روزنامه‌نگاری به چه سمتی می‌روند ولی می‌دانیم که تمامی نهادها باید پاسخگوی عملکردشان باشند.”
منبع: بی بی‌سی
