ایران رده هشتم در تولید گازهای گلخانه‌ای

SensesCultural: در هفته گذشته بود که به مناسبت روز جهانی زمین متنی را در همین صفحه انتشار دادیم که نشان می‌داد جهان در زمینه مواجهه با گازهای گلخانه‌ای در چه وضعیتی است و برای برون رفت ازاین چالش بزرگ برنامه ریزی شده است که ۸ میلیارد درخت در چند دهه آتی کاشته شود.

اما این حرف او را هیچ کس باور نکرد تا زمانی که در سال 1938 مهندسی به نام استوارت کلندر، دمای کره زمین را در 50 سال قبل از آن بررسی کرد و متوجه شد؛ کره زمین در حال گرم شدن است. با این وجود به این علت که در سال 1939 جنگ جهانی دوم آغاز شده بود حرف‌های مربوط به گرم شدن کره زمین به فراموشی سپرده شد.

با پایان جنگ جهانی دوم برای جبران خسارت‌های اقتصادی صنایع مختلف به سرعت رشد کردند، بسیاری از این صنعت‌ها مرتبط با سوزاندن سوخت‌های فسیلی بود، این سوخت‌ها گازهایی را تولید می‌کردند که وارد اتمسفر و منجر می‌شد نور خورشید وارد جو زمین نشود و اتفاقا از سال 1940 تا 1970 کره زمین سردتر شد.

اما این گازها همان قدر منجر می‌شدند تا گرما از کره زمین خارج نشود و از سال 1970 به بعد دما کره زمین افزایش یافت و سال 1988 در آن زمان گرمترین سال تاریخ شد و برای اولین بار آگاهی عمومی در رابطه با تغییرات اقلیم ایجاد شد.

در سال 1995 تحقیق دانشمندان نشان داد که یکی از عوامل اصلی این «گرمایش جهانی» انسان‌ها هستند، پیش تر تحقیقات از آسیب‌های گرم‌شدن کره زمین خبر داده بوند اما با ورود به قرن بیست یکم تحقیقات جدیدتر نشان داد این آسیب‌ها بسیار خطرناک هستند؛ طوفان‌های شدید، خشک سالی، انقراض گونه‌های حیوانی، به زیر آب رفتن بسیاری از شهر های بزرگ و ..

اکنون هر سال و ماهی که می‌گذرد رکورد گرم‌ترین سال و ماه تاریخ شکسته می‌شود و هر کشوری با تولید گازهای گلخانه‌ای به کشور خود و آینده جهان آسیب می‌رساند.

ایران هم از کشورهایی است که گازهای گلخانه‌ای زیادی تولید می‌کند، 1.6 درصد گازهای گلخانه‌ای جهان را ایران تولید می‌کند، این یعنی ایران رتبه هشتم را در تولید گازهای گلخانه‌ای در جهان دارد.

ضرر این میزان از تولید گازهای گلخانه‌ای به خود ایران هم می‌رسد. به عنوان مثال بسیاری بر این باورند که دلیل اصلی سیل‌ها و حوادث آب و هوایی اخیر ایران تغییرات اقلیم است.

در همين رابطه،  «بهلول عليجاني» اقليم شناس و مدرس دانشگاه خوارزمي با رد ارتباط ميان سيل در ايران و پديده «ال نينو»، به پژوهشگر ايرنا گفت: « از يك طرف كشور به خشكسالي مبتلا است و از طرف ديگر باران‌هاي سيل آسا ويراني‌هاي زيادي را در مناطق مختلف ايران به وجود آورده است. همه اينها يك علت دارد و آن تغيير اقليم و گرمايش زمين است. گرمايش زمين پيامدهاي زيادي دارد. از نشانه هاي بارز آن بي نظم شدن آب و هوا است. نمونه اي از بي نظمي آب و هوايي را در زمستان 1386 تجربه كرديم و پس از آن نيز گرماي طاقت فرساي تابستان ها را در سال هاي گذشته داشتيم، بارندگي هاي سيل آسا از نشانه هاي اين بي نظمي آب و هوايي است. »

به جز حوادث آب و هوایی «گرمایش جهانی» تهدید بزرگی برای آینده دریاچه ارومیه است.

گرمایش جهانی و آینده دریاچه ارومیه

دریاچه ارومیه که از لحاظ وسعت دومین دریاچه آب شور جهان است خانه گونه‌های حیوانی مختلف مخصوصا میگوی آب شور است.
در طول 20 سال گذشته سطح آب، دریاچه ارومیه 80 درصد کاهش یافته و به کمترین میزان خود در طول 20 سال اخیر رسیده است. در نتیجه این اتفاق شوری دریاچه ارومیه افزایش یافته است و این آسیب هایی به اکوسیستم، کشاورزی، بهداشت منطقه و همچنین گردشگری می رساند. تخمین زده شده است مردمی که در 500 کیلومتر مربعی دریاچه ارومیه زندگی می کنند در خطر هستند.

این دریاچه به علت عوامل مختلفی در حال خشک شدن است؛ در طول 10 سال اخیر کشاورزی در منطقه اطراف دریاچه ارومیه 3 برابر شد و این منجر شد استفاده آب افزایش یابد در همین زمان میزان بارندگی مقدار قابل توجهی کاهش یافت و به جای آن میانگین دما افزایش یافت.

تحقیقات جدید دانشگاه واخنیگن هلند و موسسه بین المللی تحلیل سیستمهای کاربردی اتریش که حدود دو هفته پیش در مجله علم کل محیط زیست منتشر شد و ۲۵ آوریل روی سایت قرار گرفت ،نشان می‌دهد که تغییر اقلیم تهدیدی جدی برای آینده دریاچه ارومیه است و حتی در خوش بینانه ترین حالت و بدون در نظر گرفتن هیچ اتفاق دیگری، شرایط دریاچه خشک شده ارومیه بدتر می شود.

برای نجات دریاچه ارومیه برنامه مدیرت آب جدیدی مطرح شده است این برنامه شامل کاهش 40 درصدی استفاده از آب در آبیاری است. البته هیچ کدام از این نقشه ها تغییرات آب و هوایی و میزان آب را در آینده در نطر نمی گیرد.

تحقیقات نشان می دهد که نقشه مطرح شده در رابطه با آبیاری می تواند دریاچه ارومیه را نجات به این شرط که تغییرات اقلیم محدود شود.

سمیه شادکام از دانشگاه واخنیگن در این رابطه گفت: « این ها به این معنا است که اقدامات فوری برای نجات دریاچه لازم است صورت بگیرند. این اقدامات شامل اقدام های داخلی برای محدود کردن مصرف آب و اقدام های جهانی برای محدود کردن تولید گاز های گلخانه‌ای است.»

منبع: خبر‌آنلاین